Autochthone Sprache: Marquesanisch

a e f h i k m n o p r t u v und Akzent `
à ā â è ē ê ì ī î ò ō ô ù ū û

Grafik: Marquesanisches Alphabet
Grafik: Nordmarquesanisches Alphabet mit Aussprache
Grafik: Südmarquesanisches Alphabet mit Aussprache
Karte: Inseln und Dialekte der Marquesas-Inseln

Autochthone Sprache: Bezeichnung: Marquesanisch (marquisien/èo ènana bzw. èo ènata) –

Anmerkung: Linguisten der Marquesanischen Akademie und die Regierung von Französisch-Polynesien betrachten das Marquesanische als eine Sprache bzw. eine Sprache mit 6 Varietäten (parlers). Internationale (externe) Linguisten hingegen unterscheiden zwei marquesanische Sprachen: Nord- (nord-marquisien/èo ènana) und Südmarquesanisch (sud-marquisien/èo ènata), daher untenstehende Unterscheidung.[1]

gesprochen auf den Marquesas-Inseln[2]

Sprachfamilie: Austronesisch > Malayo-Polynesisch > Zentral-Ost-Malayo-Polynesisch > Ost-Malayo-Polynesisch > Ozeanisch > Zentral-Ost-Ozeanisch > isolierte Ozeanische Sprachen > Zentral-Pazifisch > Ost-Fidschi-Polynesisch > Polynesisch > Nuklear-Polynesisch > Ost-Polynesisch > Zentral-Polynesisch > Marquesas-Gruppe (Austronesian > Malayo-Polynesian > Central-Eastern Malayo-Polynesian > Eastern Malayo-Polynesian > Oceanic > Central-Eastern Oceanic > Remote Oceanic >Central Pacific > East Fijian-Polynesian > Polynesian > Nuclear > East > Central > Marquesic) –

Dialekte: kein Standarddialekt, 6 Dialekte (parlers): Fatu Hiva bzw. Fatu Iva, Hatutu bzw. Hatuta’a, Nuku (Tahuata), Nuku Hiva, Pepane (Hiva Oa/Hiva Òa), Ua Huka (Ùa Huka) und Ua Pou (ua pou/Ùa Pou) –

Anerkennung: 2004 gesetzlich verankerte Sprache der nationalen Identität (statutory language of national identity) und anerkannte Minderheiten- bzw. Regionalsprache in in Frankreich 🇫🇷[3]

Sprachstatus: s. Nord- und Südmarquesanisch –

Alphabet: Marquesanisches Alphabet (nuina reta) mit 15 Buchstaben: 14 lateinische Buchstaben und Akzent ` zzgl. 15 lateinische Buchstaben mit Diakritika (Turo a Raapoto-Schreibweise)[4]: (s. o.) bzw.

Nordmarquesanisch mit: 14 lateinischen Buchstaben und Hochkomma zzgl. 5 lateinische Buchstaben mit Diakritika und 1 Digraf[5]: (s. o.) bzw.

Südmarquesanisch mit: 15 lateinischen Buchstaben und Hochkomma zzgl. 5 lateinische Buchstaben mit Diakritika und 1 Digraf[6]: (s. o.) –

ISO 639-1-, -2- und -3-Codes: s. Nord- und Südmarquesanisch –

Glottocodes: s. Nord- und Südmarquesanisch –

Linguasphere-Codes: s. Nord- und Südmarquesanisch

 

Bezeichnung: Nordmarquesanisch (nord-marquisien/èo ènana[7]) –

Anmerkung: gesprochen auf den nördlichen Inseln Hatutu bzw. Hatuta’a/Hatutu bzw. Hatuta’a (Hatutaa), Nuku Hiva/Nuku Hiva (Nuku Hiva), Ua Huka/Ua Huka (Ùa Huka) und Ua Pou/Ua Pou (Ùa Pou bzw. Uapou)[8]

Sprachfamilie: s. Marquesanisch –

Varianten (mit MultiTree-/LINGUIST-Codes): 4 Varianten: Hatutu bzw. Hatuta’a (mrq-hat), Nuku Hiva (mrq-nuk), Ua Huka (Ùa Huka) (mrq-uah) und Ua Pou (ua pou/Ùa Pou) (mrq-uap) –

Anerkennung: s. Marqueanisch –

Sprachstatus: EGIDS: Status 7 unbeständige Sprache (shifting) – WAL: stark bedrohte Sprache (severely endangered) – ELP: k. Ang.[9]

ISO 639-1-, -2- und -3-Codes: k. Ang., k. Ang., mrq[10]

Glottocode: nort2845[11]

Linguasphere-Codes: 39-CAQ-f (Hatutu + Nuku Hiva): 39-CAQ-fa (Hatutu), 39-CAQ-fb (Nuku Hiva), 39-CAQ-fc (Ua Huka) und 39-CAQ-fd (Ua Pou)[12]

 

Bezeichnung: Südmarquesanisch (sud-marquisien/èo ènata[13]) –

Anmerkung: gesprochen auf den südlichen Inseln Fatu Hiva/Fatu Hiva (Fatu Iva), Hiva Oa/Hiva Oa (Hiva Òa) und Tahuata/Tahuata (Tahuata)[14]

Sprachfamilie: s. Marquesanisch –

Varianten (mit MultiTree-/LINGUIST-Codes): 3 Varianten: Fatu Hiva bzw. Fatu Iva (mqm-fat), Nuku (Tahuata) (mqm-tah) und Pepane (Hiva Oa/Hiva Òa) (mqm-hiv) –

Anerkennung: s. Marqueanisch –

Sprachstatus: EGIDS: Status 7 unbeständige Sprache (shifting) – WAL: definitiv gefährdete Sprache (definitely endangered) – ELP: bedrohte Sprache (threatened)[15]

ISO 639-1-, -2- und -3-Codes: k. Ang., k. Ang., mqm[16]

Glottocode: sout2866[17]

Linguasphere-Codes: 39-CAQ-g (Hiva Oa + Fatu Hiva): 39-CAQ-ga (Hiva Oa), 39-CAQ-gb (Tahuta) und 39-CAQ-gc (Fatu Hiva)[18]

 

 

[1] 001 – GROS PLAN SUR… La question des deux langues et des six parlers, Académie marquisienne/Tuhuna Èo Ènata 2022-08-22,  http://www.academiemarquisienne.com/index.php/pages/service-1/langue-marquisienne/item/96-gros-plan-sur (aufgerufen am 2022-08-28) und Dans les Outre-mer, Langues régionales, Promouvoir les langues de France, Nos missions, Langue française et langues de France, Délégation générale à la langue française et aux langues de France (DGLFLF), Ministère de la Culture https://www.culture.gouv.fr/Thematiques/Langue-francaise-et-langues-de-France/Nos-missions/Promouvoir-les-langues-de-France/Langues-regionales (aufgerufen am 2022-12-07)

[2] Languages, French Polynesia, Ethnoloɠue, Languages of the World, SIL International 2016, http://www.ethnologue.com/country/pf/languages (aufgerufen am 2016-04-10

[3] Dans les Outre-mer, Langues régionales, Promouvoir les langues de France, Nos missions, Langue française et langues de France, Délégation générale à la langue française et aux langues de France (DGLFLF), Ministère de la Culture https://www.culture.gouv.fr/Thematiques/Langue-francaise-et-langues-de-France/Nos-missions/Promouvoir-les-langues-de-France/Langues-regionales (aufgerufen am 2022-12-07)

[4] Dictionnaire/Mou ponatekao, Académie marquisienne/Tuhuna èo ènata 2022, http://www.academiemarquisienne.com/index.php/dico/marq-dico-wip-fr-marq (aufgerufen am 2022-11-10) und Te patuhei a te Haè tuhuka èo ènana – Graphie de l’Académie marquisienne – (MAJ 01/09/2022), Académie marquisienne/Tuhuna èo ènata 2020-10-10,

http://www.academiemarquisienne.com/index.php/pages/service-1/langue-marquisienne/item/46-graphie-officielle-de-l-academie-marquisienne (aufgerufen am 2022-11-10) und L’alphabet, Phonologie, III. Connaissances phonologique et grammaticales (S. 34), Èo énana, Annexes aux Programmes 2016 adaptés à la Polynésie française, Direction générale de l’éducation et des enseignements, Ministère de l’éducation et de l’enseignement supérieur, de la jeunesse et du sports, https://www.ebooks.education.pf/wp-content/ebooks/outils/Annexes-LCP-Programmes-2016-eo-enana/38/ (aufgerufen am 2022-11-12)

[5] North Marquesan (Te èo ènana), omniglot.com, AGER, Simon 1998-2023, https://omniglot.com/writing/northmarquesan.htm (aufgerufen am 2023-03-04)

[6] South Marquesan (Te èo ènata), omniglot.com, AGER, Simon 1998-2023, https://omniglot.com/writing/southmarquesan.htm (aufgerufen am 2023-03-04)

[7] französische und nordmarquesanische Bezeichnung

[8] Languages, French Polynesia, Ethnoloɠue, Languages of the World, SIL International 2016, http://www.ethnologue.com/country/pf/languages (aufgerufen am 2016-04-10

[9] Status, French Polynesia, Ethnoloɠue, Languages of the World, SIL International 2016, http://www.ethnologue.com/country/pf/status (aufgerufen am 2016-04-10) und Art. 57 (S. 55f.), Journal Officiel de la Polynésie française 2004-03-12 in La Loi organique de 2004, Répartition des Compétences, Haut-Commissariat de la République en Polynésie française o. J., http://www.polynesie-francaise.pref.gouv.fr/content/download/3792/25472/file/LO%202004-192%2020040227%20-%20statut%20de%20la%20PF.pdf (aufgerufen am 2013-04-10) und North Marquesan, Languages, World Atlas of Languages (WAL), UNESCO Atlas of the World’s Endangered Languages, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) o. J., https://en.wal.unesco.org/languages/north-marquesan (aufgerufen am 2022-12-16)

[10] North Marquesan, 639 Identifier Documentation: mrq, SIL International 2020, https://iso639-3.sil.org/code/mrq (aufgerufen am 2020-01-29)

[11] Spoken L1 Language: North Marquesan, Glottolog, Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology o. J., https://glottolog.org/resource/languoid/id/nort2845 (aufgerufen am 2020-01-29)

[12] Austronesian phylosector, Linguaspere Register, hortensj-garden.org o. J., http://www.hortensj-garden.org/index.php?tnc=1&tr=lsr&nid=3%3D&lr=t (aufgerufen am 2020-01-22)

[13] französische und südmarquesanische Bezeichnung

[14] Languages, French Polynesia, Ethnoloɠue, Languages of the World, SIL International 2016, http://www.ethnologue.com/country/pf/languages (aufgerufen am 2016-04-10

[15] Status, French Polynesia, Ethnoloɠue, Languages of the World, SIL International 2016, http://www.ethnologue.com/country/pf/status (aufgerufen am 2016-04-10) und Art. 57 (S. 55f.), Journal Officiel de la Polynésie française 2004-03-12 in La Loi organique de 2004, Répartition des Compétences, Haut-Commissariat de la République en Polynésie française o. J., http://www.polynesie-francaise.pref.gouv.fr/content/download/3792/25472/file/LO%202004-192%2020040227%20-%20statut%20de%20la%20PF.pdf (aufgerufen am 2013-04-10) und South Marquesan, Languages, World Atlas of Languages (WAL), UNESCO Atlas of the World’s Endangered Languages, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) o. J., https://en.wal.unesco.org/languages/south-marquesan (aufgerufen am 2022-12-16) und South Marquesan, Endangered Language Project (ELP), Catalogue of Endangered Languages (ELCat), University of Hawaiʻi in Mānoa, Honolulu und Eastern Michigan University o. J., https://www.endangeredlanguages.com/lang/2607 (aufgerufen am 2022-07-21)

[16] South Marquesan, 639 Identifier Documentation: mqm, SIL International 2020, https://iso639-3.sil.org/code/mqm (aufgerufen am 2020-01-29)

[17] Spoken L1 Language: South Marquesan, Glottolog, Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology o. J., https://glottolog.org/resource/languoid/id/sout2866 (aufgerufen am 2020-01-29)

[18] Austronesian phylosector, Linguaspere Register, hortensj-garden.org o. J., http://www.hortensj-garden.org/index.php?tnc=1&tr=lsr&nid=3%3D&lr=t (aufgerufen am 2020-01-22)

Bildquelle/n:

Kommentare sind geschlossen.